Werkgeversaansprakelijkheid voor schade geleden in de uitoefening van het werk
Uit cijfers van het CBS blijkt dat in 2021 zo’n 196.000 werknemers van 15 tot 75 jaar in Nederland in de daaraan voorafgaande twaalf maanden slachtoffer zijn geweest van een of meer ongevallen tijdens het werk. Indien een werknemer schade lijdt in de uitoefening van zijn werkzaamheden, kan de werkgever aansprakelijk gesteld worden voor de geleden schade. In dit blog staat de werkgeversaansprakelijkheid ingevolge artikel 7:658 lid 1 en 2 BW centraal.
Juridisch kader
Op grond van artikel 7:658 lid 1 van het Burgerlijk Wetboek (hierna: ‘BW’) is de werkgever verplicht zorg te dragen voor een hoog veiligheidsniveau van de werkruimte, de werktuigen, de gereedschappen en de organisatie van de werkzaamheden. Dit betreffen veiligheidsmaatregelen die redelijkerwijs noodzakelijk zijn om ongevallen, die zich bij de uitoefening door de werknemer van zijn werkzaamheden kunnen voordoen, te voorkomen.
Ondanks dat de wetgever niet heeft beoogd met de in artikel 7:658 BW neergelegde zorgplicht een absolute waarborg te creëren, is de zorgplicht van de werkgever erg verstrekkend. In de jurisprudentie wordt namelijk niet snel aangenomen dat de werkgever aan deze zorgplicht heeft voldaan en daarmee niet aansprakelijk is voor de door de werknemer in de uitoefening van zijn werkzaamheden geleden schade. Welke (veiligheids-)maatregelen van de werkgever mogen worden verlangd en op welke wijze hij de werknemer moet instrueren, is afhankelijk van de omstandigheden van het geval.
Ten aanzien van het vereiste dat de schade geleden moet zijn in de uitoefening van de werkzaamheden, geldt dat de werknemer dient te stellen dat hij in de uitoefening van zijn functie schade heeft geleden. Over het algemeen is het voldoende dat vast komt te staan dat het ongeval hem is overkomen op de werkplek, waarbij het begrip ‘werkplek’ ruim uitgelegd wordt. Indien voorgaande komt vast te staan, is de werkgever in beginsel aansprakelijk voor de schade van de werknemer, tenzij de werkgever aantoont dat hij niet tekort is geschoten in zijn zorgplicht. Een andere escape kan in het slot van artikel 7:658 lid 2 BW worden gevonden. Op grond hiervan is de werkgever namelijk in beginsel niet aansprakelijk voor de schade van de werknemer, indien de werkgever aantoont dat de schade in belangrijke mate het gevolg is van opzet of bewuste roekeloosheid van de werknemer.
Jurisprudentie
Dat de zorgplicht van de werkgever op grond van artikel 7:658 BW ver gaat, blijkt uit een uitspraak van de rechtbank Midden-Nederland van 24 augustus 2022 (ECLI:NL:RBMNE:2022:3644). Een werknemer gaf instructies aan een achteruitrijdende vrachtwagenchauffeur, maar werd vervolgens zelf door deze vrachtwagen aangereden met letsel tot gevolg. De werkgever voert aan dat hij de instructie over het laden in ‘Jip en Janneke taal’ aan de werknemer heeft uitgelegd, de werkwijze heeft voorgedaan en daarna ‘wel tien keer heeft gevraagd of de instructie duidelijk is’. De rechtbank concludeert echter dat deze maatregelen niet voldoende waren en stelt de werkgever aansprakelijk. De werkgever had met pictogrammen nog duidelijker kunnen maken wat een veilige plek is om te gaan staan bij het lossen van de vrachtwagens.
Het hof ’s-Hertogenbosch heeft in haar arrest van 5 juli 2022 eveneens de werkgever aansprakelijk gesteld voor het door de werknemer geleden letsel (ECLI:NL:GHSHE:2022:2200). De werknemer was een magazijnmedewerker en verplaatste goederen met een reachtruck. De werknemer heeft zich naar alle waarschijnlijkheid zelf aangereden met de reachtruck. Van de werkgever mocht verwacht worden dat zij specifieke veiligheidsinstructies opgesteld zou hebben voor potentieel gevaar dat kan ontstaan tijdens het werk met reachtrucks. De algemene veiligheidsinstructie van de werkgever volstond daarom niet. Ondanks het feit dat de werknemer zeer ervaren was en de veiligheidsvoorschriften geschonden had, achtte het hof de werkgever wel aansprakelijk.
Vragen?
Heeft u vragen over deze blog of andere aansprakelijkheidskwesties? Benader dan gerust een van onze specialisten via: mr. Willeke Krieger (krieger@tlcadvocaten.nl). Tevens zijn we te bereiken op 053-3033000 (Enschede) of 0523-745640 (Hardenberg) of via info@tlcadvocaten.nl